Przejście do sekcji:

Treść strony - styczeń

Kolędnicy z Osieka nad Wisłą. Przypomnieliśmy piękną ludową tradycję.

 Kolędnicy wędrują od domu do domu w okresie od wigilii Bożego Narodzenia do Święta Objawienia Pańskiego (Trzech Króli). Grupa Teatrzaki z Osieckiego Klubu Kultury wyruszyła z Dobrą Nowiną oraz noworocznymi życzeniami do mieszkańców Osieka nad Wisłą.

To piękny obrzęd ludowy związany z chodzeniem po domach.  Często spotykane było  kolędowanie z gwiazdą wykonaną z kolorowego papieru, podświetloną od środka, przymocowaną ruchomo do drzewca. Trzymający ją kolędnik nazywany był gwiazdorem lub gwiaździchem. W wielu regionach Polski pojawiały się tzw. Herody, czyli grupy odgrywające biblijną opowieść o przyjściu na świat Jezusa, w którą wplatano zabawne wątki ludowe.

Charakterystycznymi postaciami w grupach kolędniczych byli: Święta Rodzina, pasterze, trzej królowie, anioł, dziad, baba (za postacie kobiece przebierali się również chłopcy), Żyd, śmierć, diabeł, Cygan, bocian, turoń, żołnierz, policjant, kominiarze, muzykanci.

Życzenia składano w postaci wierszowanych oracji lub śpiewając specjalne życzące kolędy, płatano przy tym figle (np. Kominiarz sprawdzał czystość kominka i smarował wszystkich sadzą, a kto go nie dotknął, nie mógł spodziewać się szczęścia; dziewczyny uszczypnięte przez Bociana miały spodziewać się dziecka), recytowano zabawne rymowanki, całemu widowisku towarzyszyła atmosfera ogólnej wesołości. Formą kolędowania było też chodzenie z szopką, w której przy pomocy zestawu kukiełek odgrywano przedstawienia podobne do Herodów lub Jasełek. Obchód kolędniczy był wyczekiwanym wydarzeniem, a pominięcie domu uważane było za zły znak.

W żywej tradycji do dziś kolędowanie jest jeszcze spotykane w niektórych miejscach w Polsce, na Słowacji, w Czechach, Białorusi, Rosji, Ukrainie i Serbii. Prócz tego tradycja ta jest często podtrzymywana przez szkoły, domy kultury, zespoły regionalne stając się elementem folkloryzmu, a przedstawienia kolędnicze i jasełkowe są bardzo popularne jako forma teatru, prezentowana na różnego rodzaju kolędniczych przeglądach i festiwalach.

Zachęcam gorąco do tworzenia grup kolędniczych w przyszłym roku. To piękna, radosna tradycja, którą warto przekazywać pokoleniom.

                                                                                                                     Ewelina Mytlewska

Literatura:

Maria Ziółkowka, „Szczodry Wieczór, Szczodry Dzień – obrzędy, zwyczaje, zabawy”, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1989

Barbara Ogrodowska „Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne.” Warszawa: Muza SA, 2004

Oskar Kolberg – Śląsk. Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce, t. 43.

Czesław Witkowski, Polskie obrzędy i zwyczaje ludowe, wyd. Muzeum Etnograficzne w Krakowie, Kraków 1965.

 

  • 271155198_1381141395658757_3030247730677954072_n
  • 271150968_1381141362325427_9083726176441849049_n
  • 271145177_1381141315658765_3254716955562217979_n
  • 271152845_1381141265658770_5688373947742229_n
  • 269696812_447571670186176_215052930865031511_n

Wróć

Przejdź do początku strony